Pages

Jan 14, 2013

Revista Art & Trashegimi | Tradition and Culture


Parathënia e Nr.5 të Art & Trashëgimi - Vlora, Nimfa e Mesdheut 
nga Elisabeth Gehrer, ish-ministre e Kulturës dhe ArsimitAustrisë.
" Për gati pesëdhjetë vjet, Shqipëria ishte një njollë e bardhë në hartën e Europës, një vend, për të cilin shumica e njerëzve nuk dinte asgjë. Në rastin më të mirë, ndodhte që konservat e domateve të importuara nga Shqipëria t’u kujtonin atyre se, diku në Ballkan ekzistonte ende “vendi i skipëtarëve”.[1] Pas rënies së komunizmit, në vitin 1989, Këshilli i Europës bëri thirrje për të ndihmuar shkollat shqiptare, duke dhuruar mobilje shkollore. 
Në atë periudhë, unë isha anëtare e qeverisë së Landit Voralberg dhe mbuloja sektorin e arsimit dhe të marrëdhënieve me jashtë. Bashkë me disa bashkëpunëtorë të angazhuar, ndërmorrëm disa nisma ndihme në fushën e arsimit dhe të shëndetësisë. Kështu lindi një bashkëpunim i frytshëm 20-vjeçar e bashkë me të lindën dhe një mori marrëdhëniesh miqësore. Këtë bashkëpunim arrita ta thelloj edhe më tej, gjatë mandatit tim si Ministre e Kulturës dhe e Arsimit të Austrisë, nga viti 1995 deri në vitin 2007. Falë këtij angazhimi pata rastin të njoh nga afër një vend dhe një popull me një të shkuar të lashtë e shumë interesante, si dhe kulturën e tij të pasur e të mrekullueshme. 
Dëshmitë e një të shkuare domethënëse dhe trashëgimia e pasur kulturore e Shqipërisë më kanë lënë mbresa të shumta. Butrinti, Apollonia, Voskopoja, Berati dhe Gjirokastra rrëfejnë historinë e vendit tuaj. Ato mbartin gjurmët e historisë që nga periudha ilire, romake, deri tek ajo otomane. Qysh në shekullin e 18-të, në Voskopojë, kishte një shtypshkronjë dhe një gjimnaz. Fotografia më e vjetër në studion e Marubit në Shkodër daton në vitin 1858. Ky koleksion fotografik është një dokument i papërsëritshëm i jetës së Shqipërisë dhe të shqiptarëve në shekullin e 19-të. 
Marrëdhëniet kulturore dhe shkencore mes Shqipërisë dhe Austrisë kanë qenë gjithnjë veçanërisht të ngushta. Shumë të rinj shqiptarë kanë kryer studimet e larta në Grac dhe në Vjenë. Po kështu shumë aktorë dhë këngëtarë kanë qenë pjesë e jetës kulturore në Vjenë.
Ndaj në vëmendjen time të veçantë ishte rigjallërimi i këtyre marrëdhënieve të vjetra. 
Opera e Mozartit “Don Giovanni“ u vu në skenë në Tiranë, si një bashkëpunim i suksesshëm i artistëve shqiptarë dhe austriakë. Muzika shqiptare, me tiparet e saj karakteristike dhe ritmet e veçanta, u përpunuan me një punë të përbashkët. Në skenat europiane ngjiten sërish këngëtarë të rinj e të talentuar shqiptarë, Po kështu, kanë rilindur artet figurative. 
Pas viteve të gjata të izolimit, tashmë jeta kulturore po merr një zhvillim të qëndrueshëm. Pjesë të së shkuarës po rizbulohen, shprehjet kulturore po shpalosen në forma dhe rrafshe të ndryshme, modernja ka zënë vend. Jam e bindur që në Austri, në të ardhmen, do të dëgjojmë shumë për artistët shqiptarë. Revista “Art & Trashëgimi” jo vetëm i dokumenton këto oferta kulturore shumë interesante, por dhe i bën ato të njohura botërisht. Unë u uroj botuesve të saj të angazhuar suksese të mëtejshme në punën e tyre."
 [1] Shënim i përkthyesit: Në vendet gjermanishtfolëse Shqipëria njihet edhe si “Vend i Skipëtarëve”, një emërtim i përdorur në romanin me titull “Përmes vendit të Skipëtarëve” të shkrimtarit gjerman Karl May (1842 – 1912).
Art & Trashëgimi është botim i organizatës ARGJIRO, në bashkëpunim me Qëndrën e Studimeve Albanologjike. Ky është numri i 5-të i kësaj reviste, ndërkohë që katër numrat e parë i janë kushtuar përkatësisht qyteteve të Beratit, Gjirokastrës, Shkodrës dhe Tiranës

Elisabeth Gehrer,
former Minister of Culture and Education, Austria

Foreword of 5th issue of Art & Trashëgimi - Vlora, The Nymph of Mediterranean 
by Elisabeth Gehrer, former Minister of Culture and Education in Austria
" Albania, for almost fifty years remained a blank spot on the map of Europe – a country about which most of the people had no knowledge. In the best case, it happened that the tomato cans imported from Albania reminded people that somewhere in the Balkans there still existed the land of skipetaren[1]. After the fall of Communism in 1989, the Council of Europe issued an appeal to help the Albanian schools by donating schooling equipment. 
At that time I was serving in the Vorarlberg Land government covering the educational and foreign relations sectors. Together with some committed collaborators we undertook a few assistance initiatives in the fields of education and health. A fruitful twenty-year-long cooperation was born this way, characterized by a series of friendly relations. I was able to further expand and deepen this cooperation during my mandate as the Austrian Minister of Culture and Education from 1995 until 2007. Thanks to this engagement I enjoyed the opportunity to know up close and personal a country and a people with an ancient and very interesting past and also to become acquainted with its rich and marvelous culture. 
I cherish numerous impressions from the testimonies of Albania’s very meaningful past and rich cultural heritage. Butrinti (ancient Buthrotum), Apollonia, Voskopoja (Moscopole), Berat (Antipatrea) and Gjirokastra – they all tell the history of your country, and they carry the footprints of history beginning from the Illyrian and Roman era stretching all the way to the Ottoman period. Voskopoja had a printing shop and a gymnasium as far as the eighteenth century. The oldest photograph of the Marubi Studio in Shkodra dates back to 1958. This particular photographic collection represents an unrepeatable document of Albania and Albanians’ life during the nineteenth century. 
The cultural and scientific relations between Albania and Austria have always been especially close. Many young Albanians have accomplished their higher education in Graz and Vienna. Just as many Albanian actors and singers have been part of the Viennese cultural life. 
Don Giovanni, Mozart’s opera was played in Tirana marking a successful cooperation among Albanian and Austrian artists. Albanian music, with its distinguishable characteristics and rhythm was refined and arranged through a joint effort and work. Young and talented Albanian singers are performing once again on European stages. 
The cultural life is already enjoying a sustainable growth after the long years of isolation. Bits and pieces of the past are being rediscovered. Cultural expressions are being displayed in different forms and levels and the modern is already taking root. I am convinced that in the future, in Austria we will hear more and more about Albanian artists. Art & Heritage magazine not only documents these very interesting cultural offers, but it makes them publicly known as well. I wish good luck and further successes to its committed publishers."
[1] In German speaking countries, Albania is known as The country of Skipetaren, according to the title of a novel called Through the Country of Skipetaren (Dur das Land der Skipetaren) by the German writer Karl May (1842-1912)

Art & Heritage is a publication of ARGJIRO in cooperation with Center of Albanological Studies. This is the 5th issue of the magazine, while the first four are dedicated to these cities respectively: Berat, Gjirokaster, Shkoder and Tirana. 


***********************************************************************



No comments: