Pages

Sep 30, 2011

Edible Exhibition | Urban Farming

Nje Exspozite qe hahet. Nje Ferme Urbane. <<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<

Projekti Truck Farm eshte nje koncept i ri qe sjell agrikulturen ne nje terren qe s'para e perballon dot ate, ne qytetin urban. Nisur ne 2009 nga kineasti Ian Cheney ne New York, misioni kryesor i fermes-mbi-rrota, pervec perdorimit personal, eshte te mesoje njerezit qe (vet)rritja e ushqimit mund te jete argetuese, e thjeshte dhe te behet kudo. Tani projekti eshte zgjeruar ne 25 makina (‘trucks’) ne te gjithe Ameriken. Kjo ferme ne levizje po kultivon ushqim te shendetshem, njerez dhe komunitete. Me poshte eshte nje film i shkurter qe tregon procesin nga konceptimi ne ekzekutim, nga mbjellja deri ne ngrenien e zarzavateve. Hidhini nje sy!
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Truck Farm project is a new concept that brings agriculture to a setting that doesn’t usually support it, the urban city. Started in 2009 by filmmaker Ian Cheney in New York, the core mission of the farm-on-wheels other than for personal use, is teaching people that (self)growing food can be fun, easy and done everywhere. Now it has expanded to 25 trucks across United States. This mobile farm is growing healthy food, people and communities. Below is a short film that shows this process from conception to execution, from planting to eating the vegetables. Check it out!

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 29, 2011

Turismo e green energy a TIRANA

Turizem dhe green energy: ne Shqiperi ka vend edhe per investitoret e huaj

Turismo e green energy: in Albania c'è spazio per gli investimenti stranieri

“Pushime!”, i pari panair internacional i turizmit te qendrueshem: ne TIRANE nga data 15 deri ne 16 tetor 2011...
&
“Ecobiz Expo Tech”, edicioni i peste, i panairit te specializuar ne turizmin e gjelber (turizmi natyror): ne Tirana dhe Shkup nga 16 deri ne 19 tetor 2011. (www.ecobizexpo.biz).

“Pushime!”, prima fiera internazionale del turismo sostenibile a Tirana dal 14 al 16 ottobre 2011...
&
“Ecobiz Expo Tech”, quinta edizione della specializzata sulla green economy, a Tirana e Skopje dal 16 al 19 ottobre 2011 (www.ecobizexpo.biz).



http://www.albanianews.it/notizie/albania/item/2022-turismo-e-green-energy-in-albania-ce-spazio-per-gli-investimenti-stranieri

Sep 28, 2011

Potholes Series | Interpretim Artistik i Gropave

Seria fotografike “Potholes” nga artistet Kanadeze Claudia Ficca dhe Davide Luciano i jep nje interpretim artistik dhe teper kreativ merzitjes, irritimit, dhe stresit rrugor nga gropat e shumta. Ne kete projekt, prezenca e tyre irrituese imagjinohet te kete funksione optimiste dhe teper argetuese. Deri tani cifti ka udhetuar ne Toronto, Montreal, New York dhe Los Angeles, per te gjetur gropen me perfekte (dmth me problematike). Ata kane me shume se 60 koncepte qe duan te paraqesin prandaj dhe kerkimet vazhdojne jo vetem neper rruget e qyteteve Kanadeze apo Amerikane, por edhe ne ato Europiane. Keto foto dhe shume te tjera mund ti shihni ose blini ne websitin e tyre.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
The “Potholes” photo series by Canadian artists Claudia Ficca and Davide Luciano is an artistic expression of their frustration with potholes. They are re-imagined to be humorous and with a better function.
So far, the duo has travelled to Toronto, Montreal, New York and Los Angeles to find the perfect pothole. They have more than 60 ideas to show that is why the quest continues not only around the streets of Canadian and American cities, but hopefully in Europe too.
Prints of the photos are available for purchase on their website.
*via Don’t Panic
*all photos are by and property of Claudia Ficca & Davide Luciano.

photo by Claudia Ficca & Davide Luciano

photo by Claudia Ficca & Davide Luciano
photo by Claudia Ficca & Davide Luciano

photo by Claudia Ficca & Davide Luciano
photo by Claudia Ficca & Davide Luciano
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 27, 2011

<< Chance favors the connected mind. >> 
  
Let's Come Together to Find+Build New Directions of Albanian Culture Making.

Thank you all for reading this blog and giving us courage to keep going.
If you know young albanian talents in the creative fields, please let us know.
We'd love to know more about them and their work.
You can subscribe to our RSS Feed.
Check us out on facebook PERfACTs.
Follow us on twitter @PERfACTs_.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------PERfACTs merr formën e një eksperimenti për të parë se çfarë mund te ndodhe në qoftë se ndërtohet një komunitet shqiptar online, ku talentet krijuese mund të lidhen dhe të bashkëpunojnë,duke unifikuar historine, kulturën, traditat dhe kuriozitetin e tyre në një platforme virtuale.

PERfACTs Team





Sep 26, 2011

Life and Death of Buildings | Jeta dhe Vdekja e Ndertesave

The Life and Death of Buildings, an exhibition at Princeton University Art Museum, explores the intersection of architecture and photography and time, by shedding light on architectural construction, transformation and afterlife, since the invention of photography in 1839. To highlight photography's unique historical voice, the exhibition also includes major works in other media. It will be on view until November 6, 2011.
A building concentrates history in one spot; a photograph carries history around the world. When these two forms of knowledge intersect, our historical imagination is ignited." says Joel Smith, curator of photography at the Princeton University Art Museum.
The exhibition considers two types of artifacts, the building and the photograph, and the distinct ways in which they embody time and perpetuate memory.

A building, as it ages, becomes a public emblem of its own past. In the arc of its evolution from the newest thing in town to an ancient relic, a structure comes to represent not only the labor of those who built it but also the seasons and centuries that have revised it. History becomes the building’s coauthor.

The photograph is an image carved out of space and time; it is the fingerprint of one location at a unique moment in history. The camera translates fleeting circumstances into a persistent form. The photograph is as multiple and itinerant as the building is singular and fixed.
The Life of Buildings
A building attracts the attention of photographers at the start of its life, and again at the end, if it ends dramatically. Only rarely do the days in between leave a visual record. When it surrenders to mold or becomes rubble, a building seems to leave culture behind and join the realm of natural history.
The Death of Buildings
Photographs speak exclusively in the past tense. They color a building’s story with clarity and finality. With the increase of digital media we need to revisit and revalue the language of the photograph as a source of historic truth. What is its role today?
What Does History Look Like?
How can human societies reckon their place in history? Where can we look to orient ourselves in time? Geological and cosmic time are too vast, and the seasonal cycles of nature too short, to lend sense to the lessons of a lifetime or to the culture of an era. Works of craft such as buildings, and photographs—measure time on a scale more closely related to our own, and yet still distinct.
Photographs link the deep past to the present by way of moments of vision, imparting a human texture to time. Is it a form of factual nostalgia? Is nostalgia another form of utopia?

The Life and Death of Buildings exhibition and the above summary, along with the tenth year anniversary of 9/11 and Albania’s 100 years Independence, tell us should slow down decisions taken regarding monuments. We should look deeper into our history and reevaluate our present. What are we celebrating from the past century? What is worth celebrating? What is the beginning of the next century going to look like?

In case of Tirana’s Pyramid; What is the message sent by tearing down a monument in the eve of our 100 year independence? So we will need to celebrate it through the photographs of all that have existed. In order to see (not only tell) our history, what do we have that is real and still standing? Our history happens only on paper, stories or photographs. The erasure of the Pyramid will be a step closer to prove the historical amnesia that takes us further apart from the past. How does this affect us? What are the consequences that life or death of monuments leaves in the daily life?
Two questions that we need to unpack are:

What is the architecture of consequence in Albania?
What is the architecture of social investment?

via Princeton University Art Museum
Jeta dhe Vdekja e Ndertesave, nje ekspozite e hapur ne Princeton University Art Museum, eksploron lidhjen e arkitektures, fotografise dhe kohes, duke hedhur drite mbi ngritjen, transformimin dhe braktisjen apo shkaterrimin e ndertesave qe nga shpikja e fotografise ne 1839 deri me sot. Per te nxjerre ne pah zerin e vecante historik te fotografise, ekspozita permban edhe vepra te medha ne media te tjera. Ajo qendron hapur deri ne 6 Nentor, 2011.
Nje ndertese e perqendron historine ne nje vend; nje fotografi e mbart historine ne te gjithe boten. Kur keto dy forma njohurish bashkohen, ndezin imagjinaten tone historike.” thote Joel Smith, kuratori i fotografise ne kete muzeum. 
Ekspozita konsideron dy lloje artifakti, ndertesen dhe fotografine, si dhe menyrat e vecanta ne te cilat ato materializojne kohen dhe perjetesojne kujtesen.

Me kalimin e viteve, ndertesa behet nje simbol publik i te kaluares se vet. Gjate harkut te evolucionit te saj nga objekti me i ri ne qytet tek nje relike e lashte, ajo perfaqeson jo vetem punen e atyre qe e kane ndertuar, por stinet dhe shekujt qe e kane transformuar. Historia behet bashkautore e saj.
Fotografia eshte nje imazh i gdhendur jashte hapesires dhe kohes; eshte gjurma e nje vendi ne nje moment te caktuar ne histori. Aparati fotografik perkthen rrethanat kalimtare ne forma te qendrueshme. Aq sa ndertesa eshte nje dhe fikse, fotografia mund te shumefishohet dhe qarkulloje.

Jeta e Ndertesave
Ndertesa terheq vemendjen e fotografeve ne fillim te jetes dhe perseri ne fund nqs ajo perfundon ne menyre dramatike. Vetem rralle lene ditet ne mes nje rekord viziv. Kur i dorezohet mykut ose kthehet ne rrenoje, ajo duket sikur le prapa kulturen dhe behet pjese e historise natyrore.
Vdekja e Ndertesave
Fotografite flasin vetem ne kohen e shkuar, duke e treguar historine e nje objekti me qartesi dhe finalitet. Por, me rritjen e mediave dixhitale duhet te rishikojme dhe rivleresojme gjuhen e fotografise si nje burim i te vertetes historike. Cili eshte roli i saj sot?
Si duket historia sot?
Si mund ta gjejne shoqerite njerezore vendin e tyre ne history? Ku mund te shohim per te orientuar veten ne kohe? Koha gjeologjike dhe ajo kozmike jane shume te gjera, si dhe ciklet sezonale te natyres shume te shkurter per ti dhene kuptim mesimeve te jetes apo kultures se nje epoke. Vepra te tilla si ndertesat dhe fotografite e masin kohen ne nje shkalle me te ngjashme me tonen, por prape te dallueshme. 
Fotografite lidhin te kaluaren me te sotshmen ne ane te nje momenti viziv, duke i dhene kohes nje cilesi njerezore. Eshte kjo nje form nostalgjie faktike? Eshte nostagjia nje forme tjeter utopie?


Ekspozita Jeta dhe Vdekja e Ndertesave dhe permbledhja e mesiperme, bashke me dhjete vjetorin e 9/11 dhe 100 vjetorin e Pavaresise se Shqiperise na tregon te ngadalesojme marrjen e vendimeve ne lidhje me monumentet. Duhet te shohim me ne thellesi historine tone dhe te rivleresojme te tashmen. Cfare duhet te festojme nga ky shekull? Cfare ia vlen te festohet? Si do te duket fillimi i shekullit te ardhshem?

Per sa i perket Piramides ne Tirane: Cili eshte mesazhi qe dergojme duke shkaterruar nje monument ne prag te 100 vjetorit te Pavaresise? Pra, ne duhet ta festojme ate nepermjet fotografive te cdo objekti qe ka ekzistuar. Per te pare (jo vetem treguar) historine tone, cfare kemi qe eshte konkrete dhe qendron akoma? Historia jone ndodhe vetem ne leter, ne tregime apo fotografi. Shkaterrimi i Piramides do te jete nje hap me afer per te vertetuar amnezine historike qe po na largon me shume nga e kaluara. Cfare ndikimi ka kjo tek ne? Cilat jane pasojat e jetes dhe vdekjes se monumenteve ne jeten e perditshme?

Dy pyetjet qe duhet te zberthejme jane:

Cila eshte arkitektura e pasojave ne Shqiperi? 
Cila eshte arkitektura e investimit social?

********************************************************

Sep 25, 2011

Think Space | Moral Borders Competition


Programi Think Space ka shpallur konkursin e 4t internacional te arkitektures Moral Borders (Kufijte Morale).
Si shfrytezohet Roli i Kufijve per te interpretuar moralitetet e Utopive te Mundshme?
Konkursi inkurajon pjesemarresit te shohin ne nje menyre radikale kushtet apo kuptimet qe u jepen sot kufijve. Ato duhen menduar jashte normave stereotipike apo modeleve te implementuara (apo pranuara) qe tashme jane rezultuar te pasuksesshme. Ne te njejten kohe, propozimet duhet te eksplorojne dhe rikonfigurojne rolin e kufijve ne nivele shoqerore; si shfrytezohet ky rol per te gjetur utopi (te mundshme) me nuanca te shumta morale.
Duke mos qene shume specifike, kufijte apo standartet qe veme sot (cfare lejohet ose ndalohet) kthehen nga nje vije apo nje gardh, ne nje gremine apo fushe –nje interval i pafundshem interpretimesh qe kerkojne nuanca te reja morale per te justifikuar prezencen e tyre. Si mund ti konceptoje ose realizoje projekti juaj Moral Borders?

Afati i Fundit per te dorezuar propozimin tuaj eshte dita e Premte, 28 Tetor 2011 @12:00.
Regjistrimi deri ne 4 Tetor 2011 eshte vetem 30 EUR, pastaj nga 5-28 Tetor behet 45 EUR.
Cmimet
1- 1000EUR
2-  700 EUR
3-  350 EUR
Te interesuarit te shkojne tek website i Think Space per me shume info mbi procesin e aplikimit dhe kualifikimit.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Post Punk Music | Analog vs. Digital

Creative Process | ANALOG (70s) vs. DIGITAL (now)
POST PUNK ===> ELECTRONIC [1970s Music]
When Machines Ruled the World
Synthesizers
The ART of turning Noise into Sound = The DADAs of Music
The Future.
A documentary following a generation of Post-Punk Musicians who started experimenting with Electronic Synthesizers that became centerstage.
Enjoy!


--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 24, 2011

Contemporary art Pechino

ASHES TO ASHES, DUST TO DAST............

Pergatitur nga gazetaria Claudia Brisotto per ekspoziten ‘Art inChIna’ te artistes Tatsuo Miyajima ne Ullens Center me rastin e manifestimit "Contemporary Art" ne Pekin. 
‘Ashes to Ashes, Dust to Dust’, artisja japoneze per here te pare debuton ne Kine… 


http://www.artribune.com/category/television


Nel servizio di Claudia Brisotto per ‘Art inChIna’ la mostra di Tatsuo Miyajima all’Ullens Center for Contemporary Art di Pechino. 
‘Ashes to Ashes, Dust to Dust’ è la prima personale in Cina dell’artista giapponese… 

Sep 23, 2011

International Human Rights Film Festival - Albania

Edicioni i 6te i International Human Rights Film Festival - Albania. 
Mos harroni te ndiqni festivalin qe fillon te dielen ne 25(-30) Shtator, dhe vazhdon gjithe javes. Per te ditur me shume mbi historine, organizimin, grupet pjesemarrese, filmat dhe programin e ketij edicioni shkone tek http://www.ihrffa.net.

via IHRFFA

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 21, 2011

Similarities | Art vs. Music Installations

ART

'Beyond Infinity' (Pertej Pafundesise), nje instalim multisensor nga artisti dhe teoricieni francez Serge Salat, nderthurr pasqyra, drita (LED), muzike dhe artin fraktal ne nje arkitekture qe ndryshon komplet perceptimin e hapesires dhe thellesise se saj nga vizitoret.

Kur futesh brenda, muzika dhe dritat (LED) pulsojne dhe levizin bashke me ty ne nje seri dhomash qe s'i kuptohet fillimi apo fundi; te padallueshme si rezultat i reflektimeve te pafund te pasqyrave. Dritat jane programuar ne nje sistem me 9 variacione ngjyrash nga e bardha deri ne ultraviolet, me nje cikel te plote ne 60 sekonda duke rikrijuar efektet e agimit -perendimit - nates. (via designboom)
Per me shume foto shkoni tek designboom.


via designboom

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
MUZIKE

Musicovery/LAB eshte nje website interaktive ku kenget paraqiten me ane te katroreve shumengjyresh ne nje harte. Ato renditen sipas popullaritetit te tyre ne kete website (permasat e katroreve); nga nje bosht vertical sipas pelqimit nga perdoruesit (like/lart - don't like/poshte); dhe sipas dekadave qe jane luajtur dhe degjuar. Nqs doni me detaje dhe te shihni cdo kenge mund te zoom-in ne harte. Kjo harte/map eshte interaktive ne kuptimin qe nqs e mbani kursorin mbi katrore, atehere do degjoni kenget qe ata perfaqesojne. Website eshte shume interesant dhe 'fun'. Pervec kesaj harte mund te luani dhe degjoni muzike sipas zhanrave/genre, gjendjes shpirterore/mood, tempos/dance, shteteve/kontinentit, etc.
Klikoni ketu per te marre pjese ne kete eksperiment.
Ja nje shembull se si mund ta perdorni kete website.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Park(ing) Day 2011

via Rebar
Te premten ne 16 Shtator 2011 ishte Park(ing) Day; nje event qe mbahet cdo vit ne mbare boten, ku te gjithe jane te ftuar te transformojne parkingjet (me sahat) ne parqe te perkohshem per te miren publike.

Park(ing) Day eshte nje aktivitet global, ku qytetaret, artistet dhe aktivistet bashkepunojne per te transformuar perkohesisht parkingjet ne "Park(ing)"- hapesira te perkohshme publike. Projekti nisi ne vitin 2005, kur studioja e artit dhe design Rebar me baze ne San Francisco, shnderroi nje vend parkimi ne qender te qytetit ne nje park te perkohshem publik. Qe nga ajo dite Park(ing) Day ka marre permasa globale. Kudo, njerez te thjeshte apo organizata te ndryshme marrin pjese (ne menyre te pavarur nga Rebar, por qe ndjekin udhezimet e tyre) duke formuar hapesira te reja publike dhe kontekste te perkohshem urban.

Synimi i Park(ing) Day eshte te drejtoje vemendjen tek nevoja per me shume vende te hapura urbane, te krijoje debate kritike rreth krijimit dhe vendosjes se hapesires publike, si dhe te permiresoje cilesine e habitatit urban..te pakten deri sa te mbarojne leket ne sahat.
Pervec faktit qe eshte teper argetuese, Park(ing) Day ka ri-vleresuar ne menyre efektive zonen ku parkohen makinat (me lek) si nje pjese e rendesishme e perbashket - nje vend per tu takuar, per shprehje kulturore, apo dhe per te luajtur. Edhe pse eshte nje projekt i perkohshem, organizatoret shpresojne te frymezojne te gjithe qytetaret te marrin pjese ne evente civile qe vazhdimisht ndryshojne peisazhin urban per me mire.
*text via Park(ing) Day


Park(ing) Day 2010 -Londer

Ky projekt jo vetem qe perdor imagjinaten artistike apo 'design' te krijoje dicka interesante dhe argetuese ne infrastrukturen urbane, por i fton njerezit te jene pjese e saj. Eshte nje veper arti: nje skene apo nje skulpture qe 'becomes alive', merr forme vetem me pjesemarrjen e publikut. Nje art jo i ekspozuar por i plotesuar, i ekzekutuar.  
*Kur permend artin ketu, e kam per  'performance/participatory' art - pjesemarrjen shoqerore si nje form ekspresive e jetes, realitetit/rutines se perditshme. Nje menyre e re qe shfrytezon 'artin' (imagjinaten artistike) per te mbushur apo plotesuar 'gropat' (boshlliqet) e harruara nga fuqite qe ikin e vine.

Ata qe jane te interesuar te marrin pjese ne kete projekt vitin tjeter te na shkruajne ketu ne blog ose tek faqja jone e Facebook-ut.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 18, 2011

International Human Rights Film Festival - Albania

Shtatori sjell Edicionin e 6te te International Human Rights Film Festival - Albania. IHRFFA vjen me nje program te larmishem dokumentaresh dhe filmash 'fiction' per te drejtat e njeriut, nje teme shume sensitive ne shoqerine shqiptare. Ky event shfaq eksperienca te njejta nga e gjithe bota duke perdorur filmin (imazhet vizive) si instrument per nje impakt me direkt dhe te fuqishem. Pra, mos harroni te ndiqni kete festival nga data 25-30 Shtator, 2011. Per te ditur me shume mbi historine, organizimin, temat apo pjesemarresit e kaluar vizitoni websitin e tyre. http://www.ihrffa.net

Ja nje klip nga Edicioni i 5te, 2010


---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

The Creative Process | Jackson Pollock 51

**Creative Sunday Series

Ky film (1951) e tregon piktorin Jackson Pollock nga nje kend i vecante – nepermjet xhamit. Xhirimi i nje procesi artistik kaq ekspresiv e intim edhe pse i suksesshem ne ekspozimin e esences se tij, i kushtoi shtrenjte artistit. Ai filloi te pinte per here te pare pas dy vjetesh, nje ves qe nuk mundi ta ndalonte me.
Ja se si e pershkruan autori Hans Namuth momentin kur arriti ne studion e piktorit te famshem:
Nje beze e njome me bojera qe pikonin mbi te kishte mbuluar te gjithe dyshemene. Rreze dielli verbuese binin mbi siperfaqen e saj duke e bere me te veshtire per ta pare. Ishte nje heshtje e plote....Pollock ia kishte ngulur syte piktures. Papritur, ai merr nje kanace me boje e nje penel dhe fillon te levize perreth saj. Ishte sikur ne ate moment kuptoi qe s’ishte e mbaruar. Levizjet e tij, ne fillim te ngadalta dhe gradualisht duke u shpejtuar ne nje lloj kercimi kur ai hidhte ngjyra ndryshku, te zeza dhe te bardha mbi beze.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 17, 2011

Question of the Day | Impromptu Urban Publics

A eshte improvizimi publik menyra me efektive e [mos]planifikimit urban?


---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 16, 2011

Dinastia Marubi në Shtëpinë europiane të Fotografisë


PARIS- Një ekspozitë e titulluar "Epoka e Artë e fotografisë shqiptare: Dinastia Marubi dhe rapsodët e dritës 1858-1945", do të hapet në Shtëpinë Europianë të Fotografisë nga data 5 tetor deri më 8 janar 2012.

Shqipëria nuk është e njohur për kontributin e saj në historinë e artit të fotografisë, shkruan AMA (Art Media Agency). Megjithatë ekspozita kërkon të hedhë dritë mbi këtë formë të anashkaluar arti.

Shtëpia Europiane e Fotografisë do të paraqesë imazhe që pasqyrojnë jetën një shekullore të këtij vendi, ku përzihen kultura europiane me ndikimet orientale. Fotografia shqiptare filloi me Pietro Marubin, një emigrant italian që iu largua shtypjes politike në vendin e tij.

Ai hapi studion e parë fotografike në Shqipëri në vitin 1858. Tre breza Marubësh do të ndiqnin gjurmët e tij. Për rreth një shekull familja Ma-rubi arkivoi më shumë se 120 mijë negativë. Seria e këtyre fotografive zbulon diversitetin social, politik, kulturor dhe fetar të Shqipërisë, - vazhdon AMA.

Kjo ekspozitë organizohet me bashkëpunimin e ambasadës shqiptare në Paris dhe me mbështetjen e Klubit të Miqësisë franko-shqiptare në Senatin francez.

(s.g/GSH/BalkanWeb)

Sep 15, 2011

1991-2011 Balcani 20 anni dopo....

Dal 16 settembre al 30 ottobre 2011 si terrà a Rovereto la mostra fotografica di Livio Senigalliesi 
"Balcani, vent'anni dopo 1991-2011"
La mostra è promossa da Osservatorio Balcani e Caucaso, nell'ambito di RoveretoImmagini 2011, in collaborazione con Museo Storico Italiano della Guerra, Associazione Paspartù e Associazione ADL Zavidovići e con il sostegno della Regione Trentino-Südtirol.

http://www.balcanicaucaso.org/Eventi/RoveretoImmagini-2011

Sep 14, 2011


Ngjarjet e vogla e veprave të mëdha


Rrallë entuziazmohem për shfaqet që vihen në skenat tona, rrallë sepse përvoja si spektatore më ka mësuar që s’duhet të kem shumë pritshmëri as nga titulli i pjesës, as nga regjisori që e vë e as nga trupa që e luan. Moto ime para se të ulem tek karrigia e drurit në sallën e teatrit është “përgatitu për më të keqen që të mrekullohesh nëse shfaqet ndonjë gjë e mirë”.

Duke qenë se që fëmije me ç’prisja të mërkurën tek televizioni publik për të parë teatrot e relaizmit socialist, apo ditën kur prindërit sa nga halli e sa pamundësia për të më lënë diku, më merrnin edhe në shfaqe të rriturish, e kam gati të pamundur të bëj indiferenten kur dëgjoj që po vihet një shfaqe e re.

Kësaj herë, aryeja që më mbajti të entuziazmuar gati gjithë ditën deri sa të vinte orari i shfaqes, qe vepra “Opera për tri groshë”. Nuk ka nevojë për prezantim, as pjesa e as Brecht-i. Kjo ngase vepra është pjesa më e njohur e dramaturgut gjerman, e para që i dhuroi suksesin dhe e vetmja që vihet e rivihet në skena edhe pas 83 vjetësh nga shfaqja e saj e parë. (Personalisht vlerësoj më tepër Nëna Kurajë dhe Fëmijët e Saj).

Pjesa lindi si një teatër muzikor - musical, teksti i shkruar nga Bertolt Brecht (bazuar në pjesën e John Gay) dhe këngët e kompozuara mjeshtërisht nga Kurt Weill. Përgjatë viteve shfaqja e vënë mbi 10 mijë herë në skena, ka folur në 18 gjuhë të ndryshme. Publiku shqiptar ka patur fatin ta shohë 2 herë, të parën si musical i mirëfilltë nën regjinë e Mihal Luarasit, ndërsa të dytën, me tepër si dramë me fare pak këngë, para 3 vitesh nga sporva e Ema Andreas si regjisore. Të dyja një sukses, tërësisht i merituar.

Aherë mendoja se kur një vepër është e madhe në vetvete nuk ka shanse që ta nxjerrësh keq.... përshtypje që mu rrafshuan një herë e mirë dje në mbrëmje... ishte hera e tretë që do shihja “Operan për tri groshë”. Regjia kësaj here vinte nga Milto Kutali ndërsa trupa përbëhej nga aktorë të rinj dhe solistë të Operas dhe Baletit. Për fat të keq, me regjizorin që ka vënë në skenë më shumë se 50 pjesë këto 20 vitet e fundit, nuk kam ndonjë feeling të jashtëzakonshëm. Mbaj mend që nga shfaqja e tij e fundit (shkruar nga vetë ai) “Tablo absurde” u ngrita pa bërë zhurmë andej nga mesi shfaqes, megjithëse trupa e aktorëve po nxirrte djersë që të më mbante mbërthyer në atë karrige.

“Opera për tri groshë” dje erdhi në amfiteatrin e Akademisë së Arteve, në një odeon të vogël që të priste me karriget e palara prej 3 muajsh. Me gazeta ndën të ndenjura u bëmë gati të ndiqnim një prej kryeveprave të dramaturgjisë gjermane. Poshtë këmbëve kishim orkestrën e Radio-Televizionit dhe përballë nesh një skenë me skenografi të varfër, ashtu siç e kërkon vetë pjesa në fakt.

Vënia e Brechtit në skenë mund të jetë ëndrra e çdo regjisori teatri, ëndërr e cila nëse nuk e kuron siç duhet, rrezikon të kthehet në makth... në mos për regjisorin, për publikun që e sheh dhe e vlerëson.

Të vësh në skenë musical me aktorë që nuk dinë të këndojnë apo me këngëtarë që nuk dinë të aktrojnë, duhet të jetë një sfidë e llahtarshme. Ndaj për këtë, regjisori kish menduar një zgjidhje alla brehtiane, duke dubluar rolet. Kur personazhi duhej të këndonte, hipte në skenë një soliste e operas, dhe kur i duhet të luante pjesën e vet, shfaqej virkthi nga prapa perdes aktorja apo aktori përkatës. Këtu nuk ka asgjë të re, duke qenë se ndërrimi i roleve erdhi si risi nga vetë Brechti, megjithëse dyshoj se në kohën e tij, kjo ka lindur më tepër si nevojë në mungesë të artistëve shumëdimensional. Ta bësh këtë në 2011 mund të ngjajë disi absurde, megjithatë le të mbetet kjo një zgjedhje tërësisht personale e regjisorit. Por, teksa përpiqesha të kuptoja pse-në e kësaj “gjetjeje” nga ana e tij, vura re se në fakt, i vetmi mundim real që ai kish bërë në këtë rast, ishte përpjekja që aktori dhe këngëtari i së njëjtit rol t’i përngjante disi shoshoqit. Një zgjidhje e mjerushme, gati qesharake dhe seç kam një ndjesi që ata që e kanë parë dje për herë të parë veprën, diku nga mesi i saj e rrokën qëllimin regjisorial.

Në trupën e aktorëve dallonte Red Mulla, personazhi i Meki Thikës, ndërsa gjëja më e mirë e shfaqes, ishin solistët profesionistë të Operas së Shtetit që interpretonin në gjermanisht pjesët e Weill-it.

3 akte të shtrirë në 2 orë përvuajtje, me interpetime që vinin në forma recitimi, me aktorë zëmekur që nuk përfundonin fjalitë apo me bandën e Mekut që këndonte “Ndale qenin ti moj qëne...”

Brechit-in dje e vdiqëm për së dyti. Pas shfaqes e vetmja gjë që ndjeva, ishte trishtim, pasi dëgjova një vajzë të re t’i betohej shoqes së saj se nuk do të shkelte më në asnjë teatër...

Shfaqja ishte në qiell të hapur, ndërsa zëri brenda meje gjatë gjithë kohës psherëtinte me keqardhje...hapu dhè...

Sep 13, 2011

Ways of Seeing | Through the Looking Glass

"Beauty lies in the eye of the beholder."
"Bukuria qendron ne syrin e spektatorit."

Ways of Seeing, is a 1972 BBC TV series that challenges the traditional way of looking at European art (during 1400s-1900s), by introducing a postmodern way of appreciating it through reproductions and the context in which they are seen. It is developed and presented by John Berger, an art critic which turned it into a book with the same title. Here’s is part 1.

Ways of Seeing eshte nje seri televizive e dhene nga BBC ne 1972 qe sfidon menyren tradicionale te shikimit te artit Europian (gjate viteve 1400-1900), duke paraqitur nje menyre postmoderne te vleresimit te tij permes riprodhimeve dhe kontekstit ku ato shihen. Ky emision eshte pergatitur dhe drejtohet nga kritiku i artit John Berger, qe me pas botoi librin me te njejtin titull. Ja ku eshte pjesa e pare.


(3:39) Teksti
Venus dhe Mars i Boticelit ka qene dikur nje pikture e vecante qe mund te shihej vetem ne dhomen ku ndodhej varur. Tani, kjo pikture apo detaji i saj, si dhe imazhi i cdo pikture tjeter qe eshte riprodhuar mund te shihet ne shume vende njekohesisht. Sic po i shihni tani ne ekran, ato rrethohen nga faqet e mureve tuaja, dritarja eshte perballe dhe tapeti eshte poshte. Ne te njejten kohe ato jane ne shume ekrane te tjera te rrethuara nga objekte, ngjyra dhe simbole te ndryshme. Ju jeni duke i pare ne kontekstin e jetes suaj. Ato nuk rrethohen nga korniza te shtrenjta, por nga intimiteti i dhomes tuaj dhe njerezit rreth jush. Dikur, te gjitha keto piktura i perkisnin nje vendi te posacem. Disa kane qene pjese te altareve ne kisha.
Fillimisht, pikturat kane qene nje pjese integrale e ndertesave per te cilat jane krijuar. Ndonjehere kur futeni ne Kishat e (periudhes se) Rilindjes, ju duket sikur pikturat ne mure rrefejne jeten e brendshme te nderteses. Se bashku ato perbejne kujtesen e saj. Aq shume jane ato pjese e jetes dhe individualitetit te kishes. Gjithcka rreth figures eshte pjese e kuptimit te saj. Vecantia e saj eshte pjese e vecantise se vendit ku ajo qendron. Cdo gje perreth konfirmon dhe konsolidon kuptimin e saj.
Shembull ekstrem eshte ikona. Adhuruesit konvergojne mbi te. Pas imazhit te saj qendron Zoti. Para saj besimtaret mbyllin syte. Ata nuk kane nevoje te vazhdojne ta shohin. Ata e dine qe ajo simbolizon vendin e kuptimit. Tani ajo nuk i takon asnje vendi, dhe ju mund ta shihni nje ikone te tille ne shtepine tuaj. Figurat vijne tek ju. Ju nuk shkoni tek to. Ditet e pelegrinazhit kane mbaruar. Eshte imazhi i piktures qe udheton tani. [...] Kuptimi i piktures nuk gjendet me ne siperfaqen e saj unike, e cila eshte e mundur te shihet vetem ne nje kohe. Kuptimi i saj, ose nje pjese e madhe e tij eshte bere e transmetueshme. Ai vjen tek ju si lajmet e ndonje ngjarjeje. Eshte shnderruar ne nje lloj informacioni. Fytyrat e pikturave behen mesazhe, pjese informacioni per t’u perdorur. Madje perdoren per te na bindur te ndihmojme ne blerjen e sa me shume origjinaleve, te cilat vete keto riprodhime kane zevendesuar."
What about context? How different do we see images now?
They’re present online, in posters, screensavers, clothes.
In what way do we view them now? As art or information? How important is context or preserving these 'objects' in our fast (and ephemeral) technologically driven life?

Po konteksti? Sa ndryshe i shohim imazhet tani?Ato jane te pranishme ne internet, ne poster, screensaver, rroba.
Ne cfare menyre i shohim tani? Si art apo si informacion?
Sa i rendesishem eshte konteksti apo ruajtja e ketyre ‘objekteve’ ne jeten e shpejte (dhe kalimtare) te drejtuar nga teknologjia?

*Continue to follow us for te rest of this series coming up soon.
*Vazhdoni te na ndiqni per pjeset e tjera te kesaj series se shpejti.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 12, 2011

Tirana 48 Hour Film Project 2011

48 Hour Film Project kthehet ne Tirane ne 21-23 Tetor 2011.

Kinematografe nga e gjithe Shqiperia do konkurojne per filmin me te mire te realizuar vetem ne 48 ore.
Me pas fituesi do konkuroje ne nivel boteror per "Best 48 Hour Film te 2011".

Per me shume informacion per kete event shkoni tek 48 Hour Film Tirane.
Gjithashtu mund te ndiqni Dyzete e Tete Oreshi-n ne Facebook.

GOOD LUCK TO ALL PARTICIPANTS!!!
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sep 11, 2011

Architecture of Consequences | Arkitektura e Pasojave

via Steven Heller
Anticipating the 10th anniversary of 9/11, I wanted to ask how the concept of democracy and freedom has changed in the cities, this past decade? What is the architecture of consequences when the city itself becomes a technology of war; when it becomes a geopolitical landscape, a materialistic organization of territory?

Military Power [visible] vs. Weak Regime [latent]
Technology of War [Politics] vs. Human Rights [City]

DAVID vs GOLIATH???

Saskia Sassen, the well-known sociologist and urban researcher has written extensively on the subject of urban warfare and I'd like to share a few notes on her understanding of the city as technology of war.
When the City Itself Becomes a Technology of War.
Over and over history shows us the limits of power. The urbanizing of war points to the limits of power, and perhaps, the weight of weak orders such as the human rights regime. This is built into the asymmetric nature of modern warfare in urban settings. Asymmetric wars are partial, intermittent and lack clear endings. 
The center no longer holds. It is hard to find a balance.
When great powers fail in self-restraint we have what Mearsheimer has called the tragedy of great powers. It would seem that unilateral decisions by the greater power are not the only source of restraint: in an increasingly interdependent world, the most powerful countries find themselves restrained through multiple interdependencies.
Cities can function as a type of weak regime that can obstruct and temper the destructive capacity of the superior military power, yet another component for systemic survival in a world where several countries have the capacity to destroy the planet.
We need to open up powerlessness (city) into a variable: at one end, it is elementary and can be understood simply as the absence of power. But at the other end, powerlessness becomes complex and hence a far more ambiguous condition.
There is a direct dependence of everyday life in cities on massive infrastructures and on institutional-level supports for most people – apartment buildings, hospitals, vast sewage systems, water purification systems, vast underground transport systems, whole electric grids dependent on computerized management vulnerable to breakdowns.
There exists a latent threat to this weak regime, a latent power to the powerlessness.
New Realities
The urbanizing of war and its consequences can explain why cities are losing older capacities to transform potential conflicts into the civic. In the last two centuries, the traditional foundation for the civic in its European conception has largely been the ‘civilizing’ of bourgeois capitalism; this corresponds to the triumph of liberal democracy as the political system of the bourgeoisie. Today, capitalism is a different formation, and so is the political system of the new global elites. These developments raise a question about what might be the new equivalent of what in the past was the civic.
The ascendance of cities as a strategic front line space for major global governance challenges is the new (public) format, which shows an increasingly urban articulation of territory for a wide range of processes: from war to global corporate capital to the increasing use of urban space to make political claims.
What is the politics of urban identity? How the concept of democracy and freedom has changed in the cities? Parks, boulevards, monuments, and other cultural and civic properties were designed to be public, open, and welcoming. Now they have concrete barriers and are fences. A symbol of global governance. Is the architecture of consequences now, an architecture of fear, caution, or plain bureaucratic?

Washington D.C._photo by *diagstudio
Duke pritur 10-vjetorin e 9/11, doja te dija se si ka ndryshuar koncepti i demokracise dhe lirise ne qytete ne dekaden e fundit?

Cfare eshte architektura e pasojave kur vete qyteti shnderrohet ne nje teknologji lufte; kur ai eshte kthyer ne hapesire gjeopolitike, ne nje organizim materialist territori?

Pushteti [Fuqia] i dukshem [i qarte] vs. Regjimi [Fuqia] i dobet [i heshtur]
Teknologjia e Luftes [Politika] vs. Jeta Njerezore [Qyteti]

DAVID vs GOLIATH???
Kur Vete Qyteti Kthehet ne nje Teknologji Lufte
by Saskia Sassen.
Here pas here historia na tregon limitin e pushtetit. Urbanizimi i luftes tregon limitin e pushtetit, dhe ndoshta peshen e urdhrave te dobta, sic eshte regjimi i te drejtave te njeriut. Kjo gje eshte ndertuar brenda karakterit asimetrik te luftes moderne ne zonat urbane. Lufta asimetrike s'eshte e plote, ka nderprerje dhe jo nje fund te qarte. 
Qendra nuk zoteron me. Eshte veshtire te gjendet nje ekuiliber.
Kur fuqite e medha deshtojne ne vetepermbajtje kemi ate qe Mearsheimer ka quajtur tragjedi te fuqive te medha. Duket sikur vendimet e njeanshme te ketyre pushteteve nuk jane burimi i vetem i kesaj permbajtje: ne nje bote gjithnje e me te [nder]varur, vendet me te fuqishme e gjejne veten te kufizuar nepermjet lidhjeve te shumta. 
Qytetet mund te funksionojne si nje lloj regjimi i dobet qe mund te pengoje dhe te modifikoje kapacitetin shkaterrues te fuqive superiore ushtarake, ende nje tjeter komponent per mbijetesen sistematike ne nje bote ku disa vende kane kapacitetin per te shkaterruar planetin.
Na duhet ta ekspozojme kete pafuqi (qytetin) si nje variabel: nga njera ane eshte elementare dhe mund te kuptohet thjeshte si mungese pushteti. Por ne anen tjeter pafuqia behet komplekse dhe si rrjedhoje, nje situate shume me e paqarte (e mjegullt).
Jeta e perditshme ne qytet varet direkt nga infrastrukturat masive dhe mbeshtetjet e nivelit institucional (per shumicen e njerezve) si: ndertesat e banimit, spitalet, sistemet e ujerave te zeza, sistemet e pastrimit te ujit, sistemet nentokesore te transportit, rrjetet elektrike te varura nga nje menaxhim i kompjuterizuar, rrezikojne te bien pre e shkaterrimit. 
Ekziston nje kercenim i heshtur ndaj ketij regjimi te dobet, nje fuqi e heshtur e kesaj pafuqie.
Washington D.C._photo by *diagstudio
Realitete te Reja 
Urbanizimi i luftes dhe pasojat e tij mund te shpjegojne pse qytetet po humbasin kapacitetet e hershme per te transformuar konfliktet e mundshme ne akte civile. Ne dy shekujt e fundit, baza tradicionale per civilizim (qyteterim) ne konceptimin e tij Europian ka qene kryesisht ‘civilizimi’ i kapitalizmit borgjez; kjo korrespondon me triumfin e demokracise liberale si sistem politik i borgjezise. Sot, kapitalizmi ka marre nje forme tjeter, po ashtu edhe sistemi politik i elites se re globale. Keto zhvillime ngrejne pyetjen se cfare mund te jete ekuivalenti i ri i asaj qe ne te kaluaren perbente qyteterimin. 
Mbizoterimi i qyteteve si nje hapesire strategjike qendrore per sfidat e medha te qeverisjes globale, eshte formati i ri (publik), i cili tregon nje rritje te artikulimit urban te territorit per nje game te gjere te proceseve: nga lufta tek kapitali global i korporatave, tek perdorimi me i shumte i hapesirave urbane per te bere kerkesa politike. 
Washington D.C._photo by *diagstudio 
Kush eshte politika e identitetit urban? Si ka ndryshuar koncepti i demokracise dhe lirise ne qytete? Parqet, bulevardet, monumentet dhe objekte te tjera kulturore dhe civile jane krijuar te jene publike, te bollshme dhe mikpritese. Tani ato rrethohen nga blloqe betoni dhe hekura. Nje simbol i qeverisjes globale. A eshte tani arkitektura e pasojave nje arkitekture frike, kujdesi apo thjeshte burokratike?

*For more information go to  New York Times.
*For more photos go to Foreign Policy.
*For a video of Ground Zero today, go to NYT/Reckoning.

*****************************************************